Wycofanie samochodu firmowego na cele prywatne to decyzja, którą wielu przedsiębiorców odkłada „na później”, bo obawia się podatkowych pułapek. Słusznie – skutki tej operacji dotyczą zarówno podatku dochodowego (PIT), jak i VAT, a do tego dochodzi jeszcze obowiązek porządków w ewidencji środków trwałych oraz – w określonych przypadkach – aktualizacji formularza VAT‑26.
W tym przewodniku krok po kroku pokazujemy:
- co dokładnie oznacza wycofanie samochodu na cele prywatne,
- jakie są skutki na gruncie PIT,
- kiedy trzeba naliczyć VAT od wycofania (w tym od części składowych),
- kiedy i jak zadbać o aktualizację VAT-26,
- jak poprawnie udokumentować całą operację.
Stan na 2026 r. – w oparciu o aktualne brzmienie ustawy o PIT i VAT oraz praktykę organów podatkowych.
Co to znaczy wycofać samochód z firmy na cele prywatne?
Wycofanie środka trwałego na cele prywatne oznacza przeniesienie go z majątku firmowego (środek trwały lub inny składnik majątku związanego z działalnością) do majątku prywatnego przedsiębiorcy.
W praktyce oznacza to, że:
- samochód przestaje być środkiem trwałym w ewidencji firmy,
- przestajesz dokonywać odpisów amortyzacyjnych,
- od momentu wycofania samochód nie jest już wykorzystywany (przynajmniej formalnie) w działalności gospodarczej.
Samo wycofanie:
- nie jest sprzedażą,
- nie powoduje natychmiastowego przychodu w PIT,
- ale może wywołać skutki w VAT, zwłaszcza gdy przy zakupie samochodu lub jego części składowych odliczałeś VAT.
Wycofanie samochodu a podatek dochodowy (PIT)
Zatrzymanie amortyzacji i nieumorzona wartość
Jeśli samochód był środkiem trwałym:
- ostatni odpis amortyzacyjny możesz ująć w kosztach w miesiącu wycofania pojazdu,
- od następnego miesiąca amortyzacja ustaje,
- nieumorzona część wartości początkowej nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu w momencie wycofania.
Ta nieumorzona część „czeka” na ewentualną sprzedaż – wtedy może stać się kosztem podatkowym.
Sprzedaż wycofanego samochodu – zasada 6 lat
Kluczowe jest, co zrobisz z samochodem po wycofaniu:
- jeśli sprzedasz samochód przed upływem 6 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu wycofania,
- przychód ze sprzedaży będzie przychodem z działalności gospodarczej,
- w kosztach możesz uwzględnić niezamortyzowaną część wartości początkowej środka trwałego,
- dopiero po upływie tych 6 lat sprzedaż będzie neutralna podatkowo w PIT (nie wywoła przychodu z działalności).
Przykład – zasada 6 lat
Samochód wycofujesz z działalności w marcu 2026 r.
6-letni termin liczysz od 1 kwietnia 2026 r.
Sprzedaż w 2029 r. – nadal przed upływem 6 lat → przychód z działalności.
Sprzedaż po 31 marca 2032 r. – bez przychodu w PIT.
Wycofanie samochodu a VAT – ogólne zasady
W VAT kluczowy jest przepis, zgodnie z którym opodatkowaniu podlega także nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa, jeżeli przy ich nabyciu, imporcie, wytworzeniu lub nabyciu ich części składowych podatnik miał prawo do odliczenia VAT (w całości lub w części).
Samochód traktujemy tu jako „towar” – środek trwały.
Kiedy wycofanie samochodu jest neutralne w VAT?
Wycofanie samochodu na cele prywatne nie rodzi obowiązku naliczenia VAT, gdy:
- nie byłeś czynnym podatnikiem VAT przy jego nabyciu, albo
- byłeś czynnym podatnikiem VAT, ale nie miałeś prawa do odliczenia VAT od:
- zakupu samochodu (np. faktura VAT marża, zakup od osoby prywatnej, zakup od podatnika zwolnionego),
- istotnych części składowych, które trwale zwiększyły wartość auta.
Wtedy wycofanie to „czysto cywilna” operacja – bez VAT.
Kiedy trzeba naliczyć VAT od wycofania?
Obowiązek naliczenia VAT przy wycofaniu powstaje, gdy:
- przy nabyciu samochodu miałeś prawo do odliczenia VAT (50% lub 100%), oraz/lub
- przy nabyciu istotnych części składowych (np. wymiana silnika, skrzyni biegów, kosztowny tuning) także odliczyłeś VAT.
Wówczas:
- wycofanie samochodu traktuje się jak odpłatną dostawę towarów,
- musisz wystawić dokument wewnętrzny (wewnętrzną fakturę / dokument wewnętrzny opodatkowania),
- wykazujesz VAT należny w rejestrze sprzedaży VAT.
Podstawa opodatkowania – wartość rynkowa
Podstawą opodatkowania jest w uproszczeniu aktualna wartość rynkowa:
- albo całego samochodu (gdy odliczałeś VAT od zakupu auta),
- albo konkretnej części składowej (gdy VAT był odliczony tylko od tej części).
Nie patrzymy na historyczną cenę nabycia ani na wartość księgową – liczy się to, ile dana rzecz jest warta w dniu wycofania.
Wycofanie a części składowe – kiedy powstaje VAT „od części”?
To właśnie tutaj najczęściej pojawiają się wątpliwości.
Ustawodawca wskazuje, że opodatkowaniu podlega nieodpłatne przekazanie towarów (samochodu) lub ich części składowych, jeśli od ich nabycia przysługiwało Ci prawo do odliczenia VAT.
Co to jest „część składowa” w praktyce?
Przykładowo jako części składowe mogą być traktowane:
- wymieniony silnik,
- nowa skrzynia biegów,
- zaawansowane systemy audio / multimedialne trwale zabudowane,
- specjalistyczna zabudowa (np. zabudowa busa, chłodnia, podnośnik, hak z osprzętem),
- drogie felgi, elementy zawieszenia, instalacja LPG, jeżeli trwale zwiększają wartość auta.
Kluczowe cechy części składowej:
- jest trwale połączona z samochodem,
- zwiększyła jego wartość użytkową lub rynkową,
- VAT od tej części został odliczony (w całości lub częściowo).
Scenariusz: brak VAT od zakupu auta, ale VAT od części składowej
To klasyczna sytuacja, w której pojawia się obowiązek VAT tylko „od części”.
Przykład
Kupujesz samochód na podstawie umowy kupna–sprzedaży od osoby prywatnej – bez VAT.
Później inwestujesz w wymianę silnika za 15 000 zł netto + 3 450 zł VAT i odliczasz VAT od tej faktury.
W 2026 r. wycofujesz samochód na cele prywatne.
Skutki:
- od zakupu samochodu nie odliczałeś VAT – to nie generuje VAT przy wycofaniu,
- ale od istotnej części składowej (silnika) VAT odliczyłeś,
- dlatego musisz naliczyć VAT od wartości rynkowej tej części składowej w momencie wycofania (a nie od całego auta).
W dokumencie wewnętrznym:
- wykazujesz podstawę opodatkowania odpowiadającą aktualnej wartości tej części (np. wartości rynkowej silnika),
- naliczasz VAT według stawki 23%.
Potocznie mówi się tu o „przychodzie z części składowych”, ale stricte w VAT chodzi o podstawę opodatkowania przy wewnętrznej dostawie.
Części eksploatacyjne (oleje, klocki, opony) – zwykle bez dodatkowego VAT
Zwykłe części eksploatacyjne (oleje, filtry, klocki hamulcowe, płyny, opony zużyte w toku eksploatacji) zasadniczo:
- nie zwiększają trwale wartości samochodu,
- są „skonsumowane” w trakcie użytkowania.
Co do zasady przyjmuje się, że odliczanie VAT od bieżących części eksploatacyjnych nie powoduje obowiązku naliczenia dodatkowego VAT tylko z tego tytułu przy wycofaniu auta. Pod uwagę bierzemy przede wszystkim istotne, trwałe części składowe, które realnie podnoszą wartość pojazdu.
Samochód zgłoszony na VAT-26 – obowiązek aktualizacji po wycofaniu
Jeżeli samochód:
- był wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej (100% odliczenia VAT),
- i z tego powodu został zgłoszony do urzędu skarbowego na formularzu VAT-26,
to wycofanie go na cele prywatne nie kończy się tylko na naliczeniu VAT. Dochodzi jeszcze obowiązek aktualizacji VAT-26.
Kiedy trzeba zaktualizować VAT-26?
W przypadku zmiany sposobu wykorzystywania pojazdu zgłoszonego na VAT-26 podatnik ma obowiązek:
- zaktualizować VAT-26 najpóźniej do końca miesiąca, w którym nastąpiła zmiana.
Za „zmianę sposobu wykorzystywania” uznaje się m.in.:
- przejście z użytkowania wyłącznie firmowego (100% VAT) na użytek mieszany (firma + cele prywatne),
- wycofanie samochodu na cele prywatne,
- sprzedaż samochodu zgłoszonego na VAT-26,
- zmianę danych identyfikacyjnych pojazdu (np. numeru rejestracyjnego po wykupie).
Przykład:
- wycofujesz samochód zgłoszony na VAT-26 w maju 2026 r.,
- aktualizację VAT-26 składasz do końca maja 2026 r.
Spóźniona aktualizacja może skutkować kwestionowaniem prawa do 100% odliczenia VAT i ryzykiem sankcji.
Co wpisać w aktualizacji VAT-26 przy wycofaniu?
W aktualizacji VAT-26 przy wycofaniu samochodu:
- wskazujesz datę, od której samochód przestaje służyć wyłącznie działalności (dzień wycofania / sprzedaży),
- oznaczasz zmianę sposobu wykorzystania pojazdu,
- od tej daty nie masz już prawa do 100% odliczenia VAT od wydatków związanych z tym samochodem (a po pełnym wycofaniu – wydatków po prostu nie powinno już być).
Dokumentacja wycofania samochodu z firmy – praktyczna checklista
Aby wycofanie samochodu było poprawnie udokumentowane, warto przejść przez prosty zestaw kroków.
Krok 1: Protokół przekazania środka trwałego na cele prywatne
Sporządź protokół, który będzie zawierał:
- datę sporządzenia,
- dane firmy,
- dane samochodu (marka, model, nr rejestracyjny, numer inwentarzowy, wartość początkowa),
- datę przekazania na cele prywatne,
- opis przyczyny (np. „przekazanie na cele osobiste właściciela”),
- podpis właściciela.
Krok 2: Wykreślenie samochodu z ewidencji środków trwałych
W ewidencji środków trwałych:
- dokonaj wpisu o wycofaniu samochodu,
- podaj datę wycofania, przyczynę, wysokość dotychczasowych odpisów,
- zapisz niezamortyzowaną część wartości początkowej, która będzie istotna przy ewentualnej sprzedaży.
Krok 3: Dokument wewnętrzny do celów VAT (jeśli trzeba naliczyć VAT)
Jeśli przy zakupie samochodu lub jego istotnych części składowych odliczałeś VAT:
- wystaw dokument wewnętrzny opodatkowania,
- wskaż podstawę opodatkowania (wartość rynkową samochodu lub części),
- oblicz VAT według właściwej stawki (najczęściej 23%),
- ujmij dokument w rejestrze sprzedaży VAT i w pliku JPK_VAT (z odpowiednim oznaczeniem wewnętrznym – zgodnie z obowiązującymi zasadami raportowania).
Krok 4: Aktualizacja VAT-26
Jeżeli samochód był zgłoszony jako wykorzystywany wyłącznie do działalności na VAT-26:
- złóż aktualizację VAT-26 do końca miesiąca, w którym doszło do wycofania lub zmiany sposobu użytkowania,
- pamiętaj, że po wycofaniu samochód nie powinien już generować wydatków firmowych, od których odlicza się VAT.
Podsumowanie – nie ryzykuj: skonsultuj wycofanie auta z biurem rachunkowym
Wycofanie samochodu firmowego na cele prywatne wydaje się prostą operacją („przenoszę auto do majątku osobistego i tyle”), ale w praktyce dotyka kilku obszarów naraz:
- podatku PIT (amortyzacja, nieumorzona wartość, sprzedaż w ciągu 6 lat),
- podatku VAT (odliczenia od zakupu, części składowych, dokument wewnętrzny),
- obowiązków formalnych (protokół, wykreślenie z ewidencji, aktualizacja VAT-26).
Każdy przypadek może mieć swoje „ale”:
- inny sposób finansowania auta (leasing, kredyt, zakup za gotówkę),
- historia odliczeń VAT (50% / 100%, brak odliczenia),
- poniesione nakłady na części składowe i wyposażenie,
- planowana późniejsza sprzedaż samochodu.
Dlatego zanim wycofasz samochód z firmy, warto skonsultować się z biurem rachunkowym.
Profesjonalne biuro rachunkowe może:
- przeanalizować historię wydatków związanych z samochodem,
- sprawdzić, czy i w jakiej części trzeba naliczyć VAT (w tym od części składowych),
- prawidłowo przeprowadzić aktualizację VAT-26,
- przygotować kompletną dokumentację wycofania,
- zaplanować ewentualną przyszłą sprzedaż auta tak, żeby zminimalizować skutki podatkowe.
Jeśli masz wątpliwości, jak rozliczyć wycofanie samochodu z firmy na cele prywatne – skontaktuj się z naszym biurem. Przeanalizujemy Twój konkretny przypadek i wskażemy najbezpieczniejsze rozwiązanie krok po kroku.
0 komentarzy